Relaties, in relatie staan

 

 

 

Waarom is een persoonlijke relatie zo belangrijk voor iedereen?

 

 

Het antwoord ligt meestal in de vraag besloten. Een persoonlijke relatie gaat over het in stand houden van uw persoonlijkheid, je zoekt naar permanentie, naar houvast, naar bestendigheid en je zoekt iemand die jou daar in reflecteert en met de reflectie hoop je je blijvend te kunnen identificeren; de waarde van je ervaringen en daardoor ook van je zelfbeeld, van je ontwikkeling, van je lijden, van je verlangen, van je streven. Je zoekt een klankbord om te ontsnappen aan zelfbeklag. Je zoekt een gezicht om jezelf in te kunnen spiegelen en de schoonheid te kunnen zien die je dikwijls in jezelf niet vindt. Je zoekt afleiding van het gezeur dat in je eigen hoofd telkens weer de kop opsteekt omdat je zo moeilijk de zin vindt in je bestaan. Een persoonlijke relatie is zo belangrijk omdat we zo weinig interesse hebben in de relaties tot anderen. Wat relateert er, wat beïnvloedt, wat voelt?

Zolang de mensheid in zijn verleden vastzit, zal een persoonlijke relatie voor hem a.h.w. de enige uitkomst zijn om antwoorden te vinden waar hij in het verleden mee vast is gelopen. Als de mens zich vrij maakt van zijn verleden, vrij maakt van de impact dat het verleden op zijn denken en zijn voelen heeft en zich dan ook vrij maakt van het zelfbeeld dat nog steeds het verleden is, dan pas kan hij een relatie ontwikkelen met mensen die hem of haar niet meer reflecteren, die niet meer het verleden moeten bevestigen of bekrachtigen, maar dan kan hij de mensheid ontmoeten en andere levende wezens omdat hij niet meer in beslag is genomen, ontmoeten, er is geen dwang meer bij, geen afhankelijkheid, geen conflict dan de liefde en interesse voor wat er werkelijk aan de hand is, wat niets met jouw verleden te maken heeft.

 

 

Waarom voel je je tot sommige mensen aangetrokken en tot sommige niet?

 

 

Aantrekking gaat langs verschillende poorten. Enerzijds zal het lichaam zich aangetrokken voelen tot een lichaam dat bij vermenging een betere symmetrie zal teweegbrengen; een lichaam zoekt symmetrie en symmetrie is evenwicht en betere gezondheid. Een lichaam is daar van nature in uitgerust dit te herkennen. Daarom vallen we ook niet allemaal op dezelfde personen - alhoewel dat sommige personen meer aantrek hebben dan andere personen - maar zoekt jouw lichaam een lichaam waar in de copulatie een betere symmetrie kan uit voortkomen. Dat is het fysieke aspect. Een ander aspect is het emotionele aspect, het mentale aspect … Emotioneel gezien hoop je de ruimte te krijgen de beleving als meer diepte en realiteit te kunnen ervaren. En als mensen elkaar, door aantrekking, meer aandacht geven, ontstaat er vanzelf meer ruimte, in die ruimte kan je ook beter je eigen gevoelens beleven en zijn ze ontdaan van psychische druk. En dan voelen mensen zich aangetrokken en beter, tot elkaar. Mensen die jou afstoten, dat zijn ook juist mensen die jou de emotionele ruimte ontnemen, ze ontkennen, negeren of zelfs disciplineren, intimideren. Dan voel je je emotioneel afgestoten w.z. dat je emotioneel gezien daar niet mee kan verbinden, er is geen verbinding mogelijk.

Mentaal gezien is het de mentaliteit of je vermogen tot redenatie, cultuur en ontwikkeling dat een vergelijkbare spiegeling zoekt om zijn redenatie te versterken, aan te vullen en daardoor zijn visie op de wereld en zichzelf te vergroten. Is die mentaliteit niet afdoende op elkaar afgestemd, ze verstaat elkaar niet goed, dan is op dat niveau weinig verbinding mogelijk, in de zin van een persoonlijke relatie, die zoekt vereenzelviging, die zoekt absorptie. Dus als de mentaliteit niet op gelijk niveau staat, of een vergelijkbaar niveau kan zijn op bepaalde vlakken, dan is de communicatie en daardoor de spiegeling nauwelijks mogelijk. Dus in die zin kan ook de persoonlijke relatie, als dat facet er niet is, niet groeien, niet voor een persoonlijk relatie.

Dan heb je het spirituele aspect, dat gaat over levensbeschouwing, motivatie, dan is het ook zo dat iemand met een zwakke motivatie, wat eigenlijk spirituele ontwikkeling is - ik bedoel, spirituele ontwikkeling is geen zwakke motivatie, maar motivatie is wel spirituele ontwikkeling - maar iemand met een zwakke levensmotivatie kan wel aangetrokken worden tot iemand met een sterke levensmotivatie, maar iemand met een sterke levensmotivatie heeft geen weerspiegeling in die zwakke motivatie dan hoogstens mededogen, maar het voldoet niet voor een persoonlijke relatie. Een persoonlijke relatie verwijst nog steeds naar de verwerking van de persoon en daardoor ook de drang tot afhankelijkheid, wat men nog steeds verstaat onder persoonlijke relaties.

 

 

Hoe kan men dan onafhankelijk zijn in een relatie zonder dat men zichzelf tekort doet?

 

 

Hoe kan men onafhankelijk zijn in een relatie zonder zichzelf tekort te doen. In die zin moet je vragen, wat was er eerst, de drang naar onafhankelijkheid of de drang zichzelf tekort te doen? Zolang dat iemand zichzelf tekort doet, beoefent men afhankelijkheid, daarom kan men zichzelf tekort doen. Als men onafhankelijk wil zijn, moet men eerst leren zichzelf niet meer tekort te doen. Je bent alleen maar afhankelijk omdat je jezelf tekort doet. En je doet jezelf tekort als een onderhandeling van dingen die je niet gekregen hebt met gewoon de zaken te doen. Dus je wekt lijden op om iets zichtbaar te maken; (om) via dat soort lijden een ander lijden zichtbaar te maken, blijf je jezelf tekort doen. Zelfs al zijn die figuren waar je dat naar uitbeeldt, niet aanwezig, doe je het nog op basis van gewoonte, wat conditionering is en je zelfbeeld. Dus dat maakt jou dermate afhankelijk van goedkeuring omdat de piste van afkeuring daar nog steeds een trigger van was.

Dus nogmaals, de piste van zichzelf niet tegemoet te komen, is een triggereffect om een lijden op te wekken en daardoor een ander lijden zichtbaar te maken; het gevoel genegeerd te zijn, het gevoel niet geregistreerd te zijn en daardoor registreert het ook zichzelf niet, maakt dat zo zichtbaar dat er een afhankelijkheidsgedrag ontstaat. Dus die piste maakt dat je in een relatie altijd het gevoel hebt afhankelijk te zijn. Maar dat heeft niets met die relatie te maken, dat heeft alleen met de relatie te maken met jezelf; hoe dat je nog steeds met jezelf omgaat, maar ook zien waarom dat je dat doet. Als je het waarom ervan ziet, dan kan je onafhankelijk zijn, je moet alleen goed zijn voor jezelf en dan kan je ook echt liefhebben zonder afhankelijkheid, zonder jezelf in de kreukels te duwen om je goesting dan toch te krijgen. Alsof dat je daar je goesting mee krijgt, daar is gewoon niemand mee gebaat. Dat is een oude geconditioneerde houding die meestal in de jeugd ontwikkeld is, die zich verder zet. Dus op zich heeft dat eigenlijk niets met relaties te maken, wel met de relatie tot jezelf.

 

 

Communicatie binnen een relatie, waarom gaat het vaak mis in relaties, waarom verstaan mensen elkaar niet goed?

 

 

Een relatie, to relate, is een uitwisseling van gevoelens en ideeën. Heel veel mensen zijn heel onduidelijk in hun gevoelens en de gedachten die ze errond hebben, de verlangens. Vanuit die onduidelijkheid ontstaan er misverstanden. En diegenen die onduidelijk zijn voelen zich daardoor gepasseerd in hun verlangen, in hun gevoelsleven, eigenlijk omdat ze het ook niet duidelijk maken. Anderzijds zijn er ook mensen die gewoon niet luisteren, met hun eigen verlangen bezig zijn, maar het verlangen van de partner niet registreren. Die relatie kan niet groeien. In die zin kan er geen vereniging ontstaan tussen twee mensen want de bedoeling is, het wegwerken van de weerstanden, wat de onbewuste drang is van die relatie.

Nogmaals, ook in de vorige vraag hebben we gezien dat er een grote afhankelijkheid in de relatie kan zijn, en die afhankelijkheid is nog steeds het proces van eerst zelf te luisteren wat je in jezelf voelt; je eigen waarde als waardevol genoeg te achten om daar iets mee te doen. Heel veel mensen wachten tot een ander er iets mee gaat doen en doen er zelf dan maar niets mee. Ja, dan voel je je niet goed. Dus in die zin is een persoonlijke relatie een spiegeling van hoe dat jij met je persoon omgaat. En in vele gevallen ga je er niet mee om maar vlucht je ervan weg. Heel veel mensen zoeken afleiding om niet bij zichzelf stil te staan.

Als we spreken over inzicht in meditatie, wat ook aandacht is voor dat wat er is, dan zien we dat heel veel mensen het er moeilijk mee hebben (om) te mediteren, mediteren wat nog steeds aandachtig zijn is, gewoon voor wat er is. Mensen vinden het moeilijk, mensen zeggen ‘ik heb geen tijd gehad om te mediteren,’ dat is dan heel spijtig want dan heb je geen tijd gehad om naar je eigen waarden en je gevoelens te kijken. Wat ben je dan wel aan het doen? Ik bedoel, als je met je auto ergens naartoe rijdt, en je gaat niet tanken, ja, vroeg of laat stopt die, dan functioneert die niet meer. Zo ook is dat met een relatie, als je niet kijkt wat er in jou omgaat en je hoopt dat iemand anders het wel ziet, dan moet je heel veel geluk hebben dat iemand het ziet. En zelfs al ziet iemand anders dat en je kijkt niet mee, dan versta je hem niet: ‘Wat zeg je over mij, dat heb ik nog nooit gezien, die vraag heb ik (me) nog nooit gesteld.’ Dus, begin eigenlijk met jezelf. En wees duidelijk, voor jezelf eerst: wat verlang je, wat is daar de inhoud van?

 

 

Mijn vraag sluit daarbij aan, hoe ontwikkel je een liefdevolle relatie met jezelf?

 

 

Liefde betekent geen vooropstelling hebben, niet zeggen wat er wel of niet mag, geen discriminatie, geen regeltjes, geen autoriteit. Liefde is in verzoening komen met wat er in jou leeft. Als je in jezelf de beweging gadeslaat van denken, van gevoelens, van verlangens, het proces van herinneringen, van je zelfbeeld en je kijkt daar gewoon naar, gewoon door in voeling te gaan en je hebt het goed voor, met jezelf en ook met anderen, dan krijg je van nature inzichten om daar beter mee om te gaan. Niet met dwang, niet met sanctionerende ideeën of schuldgevoelens, maar met interesse; hoe dat jij met jezelf en met anderen, met meer ruimte en meer voeling kan omgaan en dat betekent ook met meer tijd, meer tijd nemen om er achter te komen. Dus het begint bij stilte, geen mechanische stilte, maar een stilte die voortkomt uit passie, uit interesse, uit vertedering, uit de schoonheid te zien, in jezelf ook, wat al die jaren met jou meegaat, je bewustzijn, je gewaarzijn van dat wat er is; het ontdekken van de natuurlijkheid der dingen, de schoonheid van het ongerepte. Ook in jezelf, jezelf opnieuw herontdekken, wat het thema mens-zijn, man-zijn, vrouw-zijn betekent, wat jij daarmee doet, in je leven, in je relaties, in je werk, in je motivatie, in je tijd en ruimteverdeling.

 

De meeste mensen laten zich een leven voorschrijven waar ze zich wel aan ergeren, maar waar ze niets aan veranderen. Be free, zoek het zelf uit, bepaal je eigen uren, bepaal zelf met hoe weinig dat je kan toekomen en hoe meer tijd dat je dan hebt om echt te leven. Hoe minder dat je hebt, hoe meer tijd dat je hebt. De meeste mensen willen eerst alles hebben, maar dan hebben ze geen tijd om te leven, noch om bij zichzelf en de anderen stil te staan. Je wordt geconsumeerd. Schep tijd en krijg aandacht in verstilling en veroordeel niets. Ook niet je kwaadheid, je verdriet, je onrust, je angsten, veroordeel niets. Kijk daar naar. Kijk daar naar zoals een moeder naar een kind zou kijken als het er niet goed mee gaat. Kijk daar naar, gewoon kijken en voelen, niet analyseren, maar voelen gewoon: wat doet dat? Zie je, wat je meemaakt, is hoofdzakelijk wat je er zelf van maakt, niet wat er is. Wat er is, is doorgaans niet wat je denkt dat er is, zelfs niet wat je verlangt dat er is, het is gewoon wat er gebeurt, mensen, zeven miljard mensen die doorgaans in verwarring zijn met hun eigen verlangens en daar heel onduidelijk mee omgaan. En uit die onduidelijkheid ontstaan crisissituaties, geweld, oorlog, vernietiging. Dus het begint inderdaad bij jezelf, bij de stilte in jezelf op te zoeken.

 

 

Hoe komt het dat het zo moeilijk is je open te stellen naar anderen toe, niet alleen in persoonlijke relaties, maar naar alle mensen en wat is dan de angst die daar achter schuilt?

 

 

Het idee van een onafhankelijk zelf; je verleden, je bekwaamheden, je streven, je teleurstellingen, dat houdt allemaal in, angst om kritiek te krijgen wat betekent niet aan criteria te voldoen en daardoor afgewezen te worden. Met die angst kijk je naar jezelf en kijk je ook naar anderen en denk je ook dat anderen ook naar jou kijken, je zit in een netwerk, in een soort gedachtespinsel dat iedereen concurrent van elkaar maakt en van zichzelf, wat heel veel onrust teweegbrengt. Zolang je in dat zelf zit, durf je niemand te ontmoeten. Ofwel moet je alles kennen, ofwel moet je er beter maar niets van kennen, ofwel doe je maar alsof, maar je weet bij God niet hoe dat je gewoon moet doen. En het spijtige van al is dat inderdaad zes miljard mensen daardoor gehypnotiseerd zijn; ongeacht hun cultuur denken ze iets te moeten worden, iets te moeten zijn, wat ze vooral niet zijn en daardoor iets te verwachten dat er niet is, en dan iets te verwachten dat ze niet kunnen halen en dan moeten ze aan die verwachtingen voldoen, wat ze ook denken niet te kunnen behalen. En dan zijn ze heel bang dat een ander er achter komt dat jij er één van bent die het niet kan. En dan camoufleer je dat heel hard. Zo ben je heel benauwd dat andere mensen dat zouden ontdekken. Totdat je beseft dat het alleen maar denken was, dat het maar een kader was, een sterk verkochte illusie. En hoe meer dat je dat ziet, is er niets te verliezen, je moet ook helemaal dat niet zijn en eigenlijk moet niemand dat zijn; je bent zo vrij als je een ander laat. Ontdoe jezelf van het mechanische strevend zelf dat altijd iets moet zijn om zingevend door het leven te gaan. Je lijdt onder die zingeving. Dat soort zingeving is een illusie.

 

 

Die illusie, wordt die dan opgelegd door iets of iemand?

 

 

Heel de maatschappij, de religie, de filosofie, de wetenschap, men zoekt altijd naar zingeving: commerciële zingeving, economische, filosofische, religieuze, maatschappelijke. Zingeving wil zeggen dat iemand iets uitverkiest, de zin, de grote zin van het leven, een tekst, een citaat dat je moet behalen: Word ‘een goede mens.’ Wat is dat ‘een goede mens’? Kan je goed doen voor iedereen? Ze verlangen allemaal iets anders. In wezen verlangen ze hetzelfde maar ze doen het allemaal anders. Dus dat is heel vermoeiend. Je moet goed presteren, zegt de economie, dan kan je veel belastingen betalen, dan ben je een goed mens, een goede burger. Voel je je er goed bij? (lacht) Weinige mensen voelen zich daar goed bij. Dus het is een massaal verkochte conditioneringsvorm die uitgaat van autoriteiten. De mensheid is zijn intuïtie verloren en daardoor de diepste relatie met zichzelf en de wereld door het aannemen welke autoriteit dan ook . Je moet maar eens kijken naar de beweging; vanaf dat je iets gelooft, dat er buiten jou iemand jouw autoriteit is, dan ben je heel je gevoelswaarde kwijt want die bepaalt wat de gevoelswaarde is. Totdat je beseft dat het waanzin is.

Wat is de gevoelswaarde van een tulp? Aan wie moet die het vragen? Dat is toch absurd. Daarom ook, jouw pijn, hoe vaak wordt er gestreden om jouw gevoel, dat iemand zegt ‘dat is niet waar, dat is allemaal niet waar.’ Wat jij voelt, daar moet je gewoon zelf de waarheid van zien, jij voelt dat zo, zoals je het proeft, dat is gewoon direct, heel direct. Dan kan je er nog achter komen, waarom dat je dat zo voelt, maar dat is wel jouw gevoel. Dus in die zin is heel die fragmentering en die psychische verwarring voortgekomen uit het aanleren dat je volgzaam moet zijn aan autoriteiten; religieuze, maatschappelijke, economische, militaire autoriteiten. Heel het idee van landen, van papieren: Belg, Nederlander, Amerikaan, Arabier, het maakt niet uit, het zijn geconditioneerde denkbeelden, die maken dat mensen tegenover elkaar gaan staan. Wat nog steeds uit autoriteit is gegroeid. Men is slaafs naar een beeld. Natuurlijk ben je dat beeld niet, het beeld is maar een denkbeeld, dat ben je niet.

 

 

Welke levenshouding neem je dan aan in een autoritaire maatschappij, want we leven er wel in? Hoe gedraag je je dan om er onderuit te komen?

 

 

Je moet eerst beseffen dat je er niet in zit. Het is een conflict dat berust op het denken. Zolang dat je denkt dat je er in zit, moet je ook denken er uit te geraken. Als je beseft dat er in en er uit nog steeds maar woorden zijn… je kan er zelf nog niet eens in zitten, zelfs al wil je het. En je kan er ook niet uit, zelfs al wil je het want er in en er uit, dat bestaat niet, het is geen ding, het is een suggestie, een state of mind, het is maar een suggestie. Dus in die zin moet je dat feit beseffen: als iemand jou begint te commanderen of af te breken, dan is dat zijn onderhandelingsmethode. Daar ga je wel of niet mee in zee, naargelang (wat) je er zelf van wilt. Maar als je dat niet wilt, als je zegt ‘ik wil dat niet,’ dan moet je alleen naar jezelf heel consequent luisteren. ‘Hm neen, dat gaan we echt niet doen vandaag.’ Dan is het over. De rest is theater, daar moet je niet in meedoen, je moet alleen heel duidelijk zijn voor jezelf. Ook naar een ander toe, gewoon, heel duidelijk. Hoort die dat niet, wil die dat niet horen, dat mag, probeert hij opnieuw zichzelf te verkopen, dat mag, je moet alleen niet mee doen. En dat hebben mensen niet door. Mensen blijven staan, mensen blijven onderhandelen, mensen blijven een ander overtuigen dat ze het niet willen, je moet anderen niet overtuigen dat je dat niet wilt, je moet eerst je eigen overtuiging onder ogen zien. En dat is heel duidelijk, heel simpel. Be free. Je moet het eerst zelf zien. En natuurlijk heb je economisch je belastingen te betalen en al wat je wilt of de fiscus komt u achtervolgen, oké, maar wie zegt wat je moet verdienen? Minder is meer. Als je met minder kunt toekomen dan heb je meer tijd om te leven, aan ontwikkeling en weet ik wat te doen binnen deze samenleving, binnen het leven zelf. Maar ook economische gezien word je gehypnotiseerd dat je zo veel mogelijk moet verdienen, the sky is the limit, dat je zo veel mogelijk moet consumeren, dat je zo veel mogelijk moet hebben en niemand heeft nog tijd om te leven en lief te hebben en verliezen zich dan in de eenzaamheid van een carrière waardoor al hun relaties zienderogen aan hen voorbij gaan, ook hun eigen relatie met hun gevoel, met het leven zelf. Dus de realiteit zien, dat wat is. Dat wat is, is niet wat men zegt dat er is.

 

 

Als het gemakkelijk is, waarom doen we dat dan niet, wat houdt ons tegen?

 

 

De drang naar afhankelijkheid en goedkeuring is gigantisch. In die zin zien we dat de mensen op dat vlak niet echt volwassen zijn geworden. En ik denk dat het te maken heeft met het feit dat vanaf dat mensen zich gaan settelen zijn – vroeger waren de mensen nomaden – ontstaan er een soort patronen van gehechtheden aan hun land, aan hun huisje, aan hun straat, aan hun dorp en we zien dat daardoor een hele hiërarchie ontstaat, een aanpassingsgedrag en verschillende vormen van autoriteit.

Zolang je daar de waarheid niet van inziet voor jezelf, blijf je in die conflicten van onderhandeling steken. Je moet maar eens zien dat je dromen, je onrustdromen, je verlangendromen,… altijd in onderhandeling staan, dat zelfs religie, religieuze opvattingen nog steeds in onderhandeling staan met dan weer een andere autoriteit, wat nog steeds verlangen is, nog steeds denken is. Zelfs vele vormen van meditatie en visualisatie, dat is nog steeds verlangen, projectie en afhankelijkheid.

Als we dat echt zien dat al die projecties, die afhankelijkheid, nog steeds autoriteit zoeken - en wat betekent autoriteit, dat is een grotere vorm van macht en controle - dan zien we dat het weinig met leven en liefde te maken heeft. Liefde hebben voor het leven is het besef hebben dat je geen macht en controle hebt over het leven zelf en dat het leven zo zijn eigen weg zoekt. Dat betekent niet dat je er totaal onmachtig in bent, er is een ander soort kracht die kan ontwikkeld worden, wat geen macht is, door inzicht te krijgen in hoe dat iets functioneert, dan tegen de natuur in te gaan.

Het leven is moeilijk als je tegen de natuur in gaat. Het leven is moeilijk als je er een mechanisch zelf op nahoudt. Als je die dingen als dwaas en misleidend begint te bekijken, waarom zou je daar dan nog mee bezig zijn. Je bent niet wat je denkt. Je bent niet wat je hebt gedaan. Je bent niet je herinneringen maar je bent wel echt. De herinneringen waren nooit echt, ze waren interpretaties. En zolang je daar in vastzit en in onderhandeling gaat met anderen die daar in vast zitten en vraagt naar je eigenwaarde, vragen naar liefde en aandacht, aan mensen die in begoocheling leven, natuurlijk ga je teleurgesteld zijn, in jezelf maar ook in anderen.

 

 

Maar hoe zie je dan dat feit, want de realiteit zoals je die opmerkt, is nog steeds gekleurd. Hoe kom je dan echt tot de realiteit?

 

 

Om de realiteit te kunnen zien, moeten we oprecht interesse krijgen w.z. dat wat we te zien krijgen, niets met ons verhaal, wat betekent, ons verlangen, te maken heeft. Zolang het verlangen zich mengt met wat je ziet, zie je niets, alleen maar projecties. Wil je iets zien, dan moet je niet verwachten wat je gaat zien, je moet gewoon luisteren, voelen, kijken, gewaarzijn, verstillen, totaal verstillen en dan pas kan je zien wat er is. Niet zien met een oplossingsgerichte gedachte in het achterhoofd want dat is nog steeds verlangen. Kijken, luisteren en voelen zonder iets te willen sturen, wat meditatie is, zuiver gewaarzijn. Waarom doet men het dan zo weinig? Omdat het idee van het zelf, wat nog steeds betekent angst en controle zo sterk is, dat je dat moet achterwege laten. De wereld is niet van ons, het is niet jouw verhaal, maar is wel echt; dat lijden is wel echt, het leven is wel echt.

Zie je, ook de vraag van daarstraks van de drang naar een persoonlijke relatie, de afhankelijkheid, dat zoekt permanentie, dat zoekt houvast, dat zoekt te ontsnappen aan lijden en eenzaamheid, dat zoekt continu te ontsnappen aan de dood, zonder te weten wat de dood werkelijk is. De dood wordt ook nu ingevuld als angst, angst voor verlies van controle. De geliefde, de vraag is zelfs of je je geliefde wel liefhebt. Heb je niet door dat het maar een projectie is van al je onbekwaamheden en daardoor je afhankelijkheid. Waar ervaar jij de liefde? In wat? Wat is liefde?

Liefde is vrij zijn van dwang, vrij zijn van angst. Liefde staat buiten de tijd omdat liefde niet grijpt. Liefde is het beëindigen van het zelf. Het zelf was maar een herinnering. Het zelf is angst. Liefde overstijgt angst. Liefde is je ware bewustzijn, is dat wat er altijd is, de stille getuige die jou kan laten glimlachen, die jou de schoonheid kan laten zien. Dat is de liefde. Als je de liefde in iemand herkent, herken je het ware bewustzijn, ben je even verlost van de illusie van afgewezen te zijn, van de illusie van streven en strijd en teleurstelling, van controle en agressie. Je bent er even van verlost en dan noem je dat liefde voor iemand of voor iets. Eigenlijk is dat geen liefde voor iemand of voor iets, dat is gewoon liefde. Dat is de ware aard van wat jouw bewustzijn werkelijk is. Liefde en het leven is hetzelfde. Ze is scheppend, ze is vernieuwend, ze is verbindend, ze is ongedwongen, ze is natuurlijk. Daarom, het idee dat je iemand liefhebt en de afhankelijkheid die er voorkomt, is nog altijd je zelf, dat is niet de liefde, is je zelfbeeld, je herinnering, je geheugen, je conflict, heel dat idee, het denken, de denkspiraal die zichzelf altijd fragmenteert, opdeelt, discrimineert, vastzet. Het kluwen van het denken. Je hebt nooit last van liefde, je hebt last van je denken.

 

 

Als dat dan inderdaad zo is, en verschillende soorten religies zijn bezig en focussen dan zogezegd op de liefde, ze hebben het allemaal in de mond, maar waarom merken we dat er tussen de verschillende religies precies dan toch zo weinig liefde is.

 

 

Vanaf dat we iets organiseren, is er macht, is er autoriteit en daardoor ook discriminatie. De moeilijkheid is dat de mensen de neiging hebben iets te organiseren en daar een instituut rond te bouwen. De Boeddha was geen Boeddhist, was geen instituut, had geen instituut. En toch maakt men een instituut waardoor er terug gespletenheid ontstaat, doctrine, afhankelijkheid, autoriteit. Een lesgever is geen autoriteit. Een lesgever is gewoon iemand die les geeft, die de waarheid dient, dient te verspreiden. In hoeverre dat hij waarheid ziet… Je moet er niet van uitgaan dat een lesgever waarheid ziet, een goede lesgever laat u gewoon meekijken, ongedwongen meekijken hoe dat iets functioneert.

 

 

Eigenlijk wou ik nog even terugkomen op relaties en gehechtheden, hoe kijk je dan naar het huwelijk.

 

 

Als een huwelijk in het hart wordt besloten uit een ongemene interesse in elkaar, dan is dat liefde. Dat is prachtig. Als een huwelijk uit afhankelijkheid en angst ontstaat, dan is het zelfkwelling. Ongeacht wat maatschappij of doctrine er over te vertellen heeft, als je jezelf en een ander van alles gaat beloven, waarvan je al lang weet dat je dat niet nakomt, noch naar jezelf, noch naar andere levende wezens, dan zie je hoe hypocriet die beloftes zijn. Hebben wij interesse in het leven, in het lijden, in zijn algemeenheid? Wat doet religie en cultuur daarmee, met die algemeenheid van het levensproces van mens-zijn, mens-zijn in deze wereld, in deze economische tijdsgeest, mens-zijn met al zijn problemen? Pas als we daar liefde voor hebben, dan doet het er niet toe wat er is, want de liefde in jou, de ongebreidelde interesse, maakt dat je het ziet, niet oplossingsgericht, maar je ziet het gewoon gebeuren van ‘oh ja, ja dan gaan we daar samen naar moeten kijken.’ Dat zou een huwelijk kunnen zijn, maar geen mechanisch huwelijk, dat is liefde. Maar waarom zouden we dat alleen naar één mens hebben en de rest laten verhongeren en verkillen? Ik hoop dat meer en meer mensen daar de absurditeit van zien. En dat betekent niet dat een relatie absurd is, een relatie is het mooiste dat er is, maar wees in relatie met het leven. De persoonlijke relatie deel je dan misschien wel met iemand, maar hopelijk staat je hoofd, je hart en je lichaam ook open voor andere mensen. Niet om met andere mensen seks te hebben, dat is een vermoeiende bezigheid en daar ga je problemen mee krijgen. Seks kan heel mooi zijn maar laat het dan tenminste nog de integriteit hebben van een welgemeende interesse, en hygiëne. Maar de drang naar verbinding en eenwording kan alleen maar uit interesse hebben in de veelheid van de dingen.

 

Zie je, je zelfbeeld streeft religieus, maatschappelijk een ideaal na. Ook wat men verlichting noemt en dat soort dingen, dat zijn nog steeds idealen, totdat je echt beseft wat het is, dan is het geen idee of geen ideaal. Verlicht zijn of bevrijd zijn van illusies, is gewoon zijn, maar dan zo gewoon als maar zijn kan. Je moet niet over het water lopen, je moet niet kunnen vliegen, je moet geen doden uit de grond gaan trekken, het is heel gewoon zijn, heel gewoon mens-zijn, maar helemaal wakker zijn voor wat het leven en liefde werkelijk is, echt zijn, in relatie staan tot het leven zelf, in al zijn variëteiten. En beseffen dat er een tijdsgeest is voor iedereen, een leeftijd is, waar misschien niemand nog over je ‘bolleke’ streelt of je nog eens nafluit of kijkt van ‘wow’ maar gewoon niet meer kijkt. En dat besef ook hebben dat sommige mensen in die leeftijdsgroep zitten, andere nog net niet, maar ze hebben het niet door dat de mens waar je naar kijkt, dat jij dat ook bent. Jij bent alle leeftijden. Jij bent alle nationaliteiten. Jij bent dat allemaal. Ze staan alleen in een andere tijdsgeest. Kijk hoe dat je er nu wel en niet naar kijkt. Kijk hoe dat je er nu ook naar voelt of nog niet naar voelt. In hoeverre staat dat nog op afstand van jou? Zit je nog in je jeugdigheid of besef je dat ouderdom in het beste geval komt of je moet gewoon vroeg sterven. En in hoeverre staan we er bij stil in onze relatievorming. Hebben we er aandacht voor? Heeft onze cultuur aandacht voor het ouder worden? Ik vind van niet. Ik vind dat ouderdom daarin in een discriminatiegebied is gekomen alsof dat het iets is als een ziekte dat je moet uitroeien. Word gelukkig en gezond oud en alles gaat dan wat minder, je moet het wel leren. Minder is meer. Want hoe ouder dat je wordt, hoe minder dat je kan doen. Dus, ofwel leer je het wat vroeger, ofwel ga je er later hard tegen moeten vechten. Dat is gewoon de realiteit van aangaan en loslaten. Bezinning komt met de leeftijd. En als je het niet doet, ja, dan krijg je hoofdpijn. Toch?